9-10-2025, 20:30
"Bakı Kristal Zalı" böyük məbləğdə zərər açıqladı
“Bakı Kristal Zalı” MMC 2024-cü ilin yekunlarına dair maliyyə hesabatlarını açıqlayıb. Hesabat şirkətin ötən ilki cüzi mənfəətdən böyük həcmli zərərə keçdiyini göstərib.
Bu kəskin pisləşmənin əsas səbəbi, inzibati xərclərin, xüsusilə də köhnəlmə və amortizasiya xərclərinin kəskin artımı olub. Bununla belə, bu böyük zərərə baxmayaraq, şirkətin balansı demək olar ki, dəyişməz qalıb.
Mənfəət və zərər hesabatının təhlili
Şirkət 2024-cü ili 2,4 milyon manat xalis zərərlə başa vurub. Bu, ötən ilki 4,9 min manatlıq mənfəətdən kəskin fərqlənir.
Şirkətin cəmi əməliyyat gəlirləri 2,7 milyon .anat təşkil edib. Bu, ötən ilə nisbətən 824,7 min manat (23,4%) azalma deməkdir
Əsas əməliyyat gəlirləri 617,2 min manat olub ki, bu da illik 295,2 min manat (91,7%) artımdır.
Digər gəlirlər isə 2,1 milyon manat təşkil edib, il ərzində 1,1 milyon manat (35,1%) azalıb.
Cəmi əməliyyat xərcləri 5,1 milyon manat olub. Bu da illik 1,6 milyon manat (45,1%) artım deməkdir.
Material xərcləri 39,0 min manata enərək 106,3 min manat (3,7 dəfə) azalıb.
Sair əməliyyat xərcləri 799,1 min manat təşkil edib ki, bu da illik 826,4 min manat (2 dəfə) azalmadır.
Lakin inzibati xərclər 4,3 milyon manata bərabər olub. Bu xərclərdə illik 2,5 milyon manat (2,4 dəfə) artım baş verib.
Bu artımın əsas səbəbi isə köhnəlmə və amortizasiya xərcləridir. Bu xərclər 2,8 milyon manat olub ki, bu da illik 2,5 milyon manat və ya 10,4 dəfəlik bir artımdır.
Əmək haqqı xərcləri isə 1,5 milyon manat səviyyəsində demək olar, dəyişməz qalıb.
Nəticədə. şirkətin əməliyyat nəticəsi ötən ilki 6,2 min manatlıq mənfəətdən 2,4 milyon manatlıq zərərə keçib.
Mənfəət vergisi üzrə isə ötən ilki 1,2 min manatlıq xərc bu il tamamilə sıfırlanıb.
Şirkətin cəmi aktivləri 192 milyon 273 min manat təşkil edib. Bu, ilin sonu ilə müqayisədə cəmi 123,6 min manat (0,1%) artımdır və demək olar, dəyişməz qalıb.
Aktivlərin vəziyyəti
Cəmi uzunmüddətli aktivlər 185 milyon 456 min manat olub. Bu da illik 372,1 min manat (0,2%) azalmadır.
Torpaq, tikili və avadanlıqlar 165,4 milyon manata bərabər olub. Bu göstərici son bir il ərzində 2,8 milyon manat (1,7%) azalıb.
Sair uzunmüddətli maliyyə aktivləri isə 2,4 milyon manat (13,8%) artımla 20,1 milyon manata yüksəlib.
Cəmi cari aktivlər isə 6 milyon 818 min manata yüksəlib. Bu, illik 495,7 min manat (7,8%) artımdır.
Pul vəsaitləri 1 milyon 656 min manat olub ki, bu da illik 246,7 min manat (17,5%) artımdır.
Qısamüddətli debitor borcları 2,3 milyon manata yaxınlaşıb. Bu isə illik 84 min manat (3,8%) artımdır.
Ehtiyatlar isə 2,9 milyon manata yüksələrək 165,0 min manat (6,1%) artıb.
Kapital və öhdəliklərin vəziyyəti
Hesabatda şirkətin cəmi kapitalının 191 milyon 580 min manat səviyyəsində dəyişməz qaldığı göstərilib. Cəmi öhdəliklər 692,8 min manat təşkil edib. Bu da illik 123,6 min manat (21,7%) artımdır.
Şirkətin uzunmüddətli öhdəliyi olmayıb.
Vergi və sair məcburi ödənişlər 124,0 min manat (23,7%) artaraq 647,3 min manata çatıb.
Qısamüddətli kreditor borcları isə 45,5 min manat səviyyəsində, demək olar ki, dəyişməz qalıb.
2-10-2025, 16:40
Azərbaycan, Gürcüstan və Qazaxıstan vahid tarif elan edir - Nəticə nə olacaq?
"Qazaxıstan Dəmir Yolu" SC-nın yaydığı məlumata görə, Azərbaycan, Qazaxıstan və Gürcüstan dəmir yolu operatorları Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu boyunca vahid uzunmüddətli tarif müəyyən etmək barədə razılaşıblar.
Bu qərar "Qazaxıstan Dəmir Yolu", "Azərbaycan Dəmir Yolları" və "Gürcüstan Dəmir Yolu" tərəfindən Almatıda VII Beynəlxalq nəqliyyat-logistika biznes forumu "New Silk Way" çərçivəsində imzalanan "Orta Dəhlizdə "darboğazlar"ın aradan qaldırılması üzrə Tədbirlər Planı"nda öz əksini tapıb.
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vüqar Bayramov bildirib ki, vahid tarifin tətbiqi bütövlükdə region üzərindən daşınan yüklərin həcminin artırılması baxımından vacibdir:
"Azərbaycan, Qazaxıstan və Gürcüstan artıq uzun müddətdir ki, vahid tarifin tətbiqi ilə bağlı müzakiərlər aparırdılar. Vahid tarfin tətbiqi bütövlükdə region üzərindən daşınan yüklərin həcminin artırılması baxımından vacibdir. Bu, yükdaşıma ilə məşğul olan şirkətlər, iş adamları üçün praktiki olaraq regiondan daha qısa müddətdə və uyğun xərclə yüklərini daşınmasına imkan yaradacaq. Gözlənti ondan ibarətdir ki, vahid tarifin müəyyənləşməsi Orta Dəhlizin imkanlarının genişlənməsinə gətirib çıxaracaq".
Parlamentari vurğulayıb ki, vahid tarifin tətbiqi Azərbaycan, Gürcüstan və Qazaxıstan üzərindən yüklərin həcminin artımına səbəb olacaq:
"Məhz bu səbəbdən,artıq “Bakı-Tbilisi-Qars” dəmir yol xəttinin yükdaşıma qabiliyyəti 1 milyon tondan 5 milyon tona qədər artırılıb. Gözlənti də ondan ibarət idi ki, həm vahid tarifin tətbiqi, həm Orta Dəhlizin genişləndirilməsi və elektron xidmətlərdən daha çox istifadə edilməsi Azərbaycan üzərindən daşınan yüklərin həcminin artmasına gətirib çıxaracaq. Xüsusilə də Azərbaycan, Gürcüstan və qardaş Mərkəzi Asiya respublikalarını qeyd etmək lazımdır. O baxımdan bu praktiki olaraq həm Gürcüstan, həm də Mərkəzi Asiya türk dövlətlərinin beynəlxalq yükdaşımalardan daha çox gəlir əldə etməsinə imkan yaradacaq".
2-10-2025, 16:28
Azərbaycanda manatla verilmiş kreditlər bahalaşdı
Cari ilin sentyabr ayının 1-nə Azərbaycanda milli valyutada yeni verilmiş kreditlər üzrə orta illik faiz dərəcəsi 18.52% təşkil edib.
Manatla yeni verilmiş kreditlərin orta faiz dərəcəsi ilin əvvəli ilə müqayisədə 1.96 faiz bəndi, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə isə 2.40 faiz bəndi artıb.
Qeyd edək ki, cari ilin sentyabr ayının 1-nə Azərbaycanda bankların kredit portfelinin həcmi 28 milyard 704.9 milyon manata bərabər olub. Kredit portfelinin 15 milyard 91.8 milyon manatı biznes kreditləri, 9 milyard 114.5 milyon manatı istehlak kreditləri, 4 milyard 498.6 milyon manatı isə ipoteka kreditləri təşkil edib.
1-10-2025, 17:25
Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları 11,3 mlrd. dolları ötüb
Mərkəzi Bankın (AMB) valyuta ehtiyatları 11,3 mlrd. dolları ötüb.
Məlumata görə, bu il oktyabrın 1-nə AMB-nin valyuta ehtiyatları 0,3% artaraq 11,31 milyard ABŞ dolları təşkil edib.
Son bir ayda Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları 0,5% artıb, son bir ildə isə 4,1% azalıb.
30-09-2025, 16:23
Azərbaycan Rusiya qazının İrana daşınmasına icazə verməyəcək - Sabiq diplomat
28 sentyabr 2025-ci ildən etibarən BMT Təhlükəsizlik Şurasının İrana qarşı sanksiyaları tam şəkildə bərpa olunub.
Bu qərar Avropanın aparıcı dövlətlərinin - Böyük Britaniya, Almaniya və Fransanın təşəbbüsü ilə Tehranın MAQATE müfəttişlərini nüvə obyektlərinə buraxmaqdan imtina etməsinə cavab olaraq qəbul edilib. Beləliklə, 2015-ci ildə imzalanmış nüvə sazişi çərçivəsində dayandırılmış bütün məhdudiyyətlər (silah embarqosu, enerji və maliyyə sahəsində sərt qadağalar, xarici aktivlərin dondurulması) yenidən qüvvəyə minir.
Sanksiyaların bərpası ən çox İrana təsir göstərsə də, bu qərar Rusiyanın planlarını da çətin vəziyyətə salıb. Xatırladaq ki, Moskva və Tehran 2024-cü ildə ilkin razılıq əldə etmiş, 2025-ci ilin əvvəlində isə Rusiya qazının İran ərazisinə nəqli barədə saziş imzalamışdı. Bu qazın tranziti üçün əsas marşrut kimi Azərbaycan nəzərdə tutulurdu.
Lakin indi beynəlxalq məhdudiyyətlər fonunda Azərbaycanın bu layihədə iştirak edib-etməyəcəyi açıq sual olaraq qalır.
Sabiq diplomat Nəsib Nəsibli bildirib ki, Rusiya qazının Azərbaycan üzərindən İrana daşınması sanksiyaların ölkəmizə də tətbiq edilməsinə səbəb ola bilər:
“Rusiya qazının Azərbaycan üzərindən İrana daşınması məsələsi yeni deyil. Rusiya ilə hazırkı gərgin münasibətlər, Avropa və Qərblə normal münasibətlərinin qurulması istəyi şəraitində, məncə, Rusiyanın bu istiqamətdə təklifləri hökumət tərəfindən qəbul edilməyəcək. Əks təqdirdə sanksiyalar Azərbaycana da şamil edilə bilər. Azərbaycan çox çətin duruma düşə bilər”.
Sabiq diplomat beynəlxalq münasibətlərin olduqca mürəkkəb olduğunu vurğulayıb:
“Beynəlxalq münasibətlərdə bilmədiyimiz o qədər nüanslar var ki, bizim bildiyimiz proseslərin bəlkə də 5%-ni təşkil edir. Bir də görürsən çox önəmli məsələ ortaya çıxır və insanlar təəccüblənir ki, bu haradan çıxdı? Ona görə də, hazırkı məqamda onu demək mümkündür ki, Azərbaycan iqtidarının bu təklifi qəbul etmə ehtimalı çox azdır”.
N.Nəsibli bildirib ki, bu məsələ Rusiyanın öz problemləridir:
"Necə istəyir o cür də düşünsün. Azərbaycan öz maraqlarının arxasında dayanmalıdır”.
22-09-2025, 19:17
Azərbaycan regiona 144 milyard dollar xarici sərmayə cəlb edib
Energetika naziri Pərviz Şahbazov Bakıda keçirilən 1-ci Azərbaycan Beynəlxalq İnvestisiya Forumunda “Rəqabətqabiliyyətlilik və Dayanıqlılıq: Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqazın Yaşıl Keçiddə Rolu” adlı panel sessiyada çıxış edib.
Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqaz regionları arasında əlaqələrin güclənməsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Cənubi Qafqaza sülh və sabitlik gətirən, Zəngəzur dəhlizinin reallaşması ilə Orta Dəhlizin əhəmiyyətini artıran və Mərkəzi Asiya dövlətləri ilə strateji tərəfdaşlığı gücləndirən uzaqgörən siyasətinin mühüm rolu qeyd olunub. Həmçinin bildirilib ki, Azərbaycan indiyədək təxminən 144 milyard dollar xarici sərmayə cəlb edərək regionda Xəzər dənizini beynəlxalq investorlar üçün açıq elan edən, Xəzərdən Aralıq dənizinə, Qara dənizə və Adriatik dənizə enerji dəhlizləri yaradan ilk ölkə kimi bu prosesə mühüm töhfə verib.
“Bakı-Tbilisi-Ceyhan kəməri indiyə kimi Azərbaycandan 540 milyon ton, Mərkəzi Asiyadan isə 53 milyon ton nefti dünya bazarlarına nəql edib. Hazırda Mərkəzi Asiya ölkələri ilə əməkdaşlıq “Trans-Xəzər Yaşıl Enerji Dəhlizi” layihəsi üzrə birgə fəaliyyətlə yeni dinamika qazanıb. Bu istiqamətdə ötən il COP zamanı Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan prezidentləri tərəfindən imzalanan üç ölkə arasında yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi sahəsində Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Hökumətlərarası Sazişin və Səudiyyə Ərəbistanının “Mərkəzi Asiya - Azərbaycan Yaşıl Enerji Dəhlizi”ndə investor kimi iştirakını təmin edən İcra Proqramından bəhs edilib. Layihə üzrə qərargahı Bakıda olmaqla “Yaşıl Dəhliz Alyansı” adlı Birgə Müəssisə təsis edildiyi və gələn ay layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırmasını (TİƏ) həyata keçirəcək məsləhətçi şirkətin seçilməsi üçün tender keçiriləcəyi diqqətə çatdırılıb. Qeyd olunub ki, ilin sonunadək Asiya İnkişaf Bankı və Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankının maliyyə dəstəyi ilə TİƏ-nin hazırlanmasına başlanması planlaşdırılır”, - deyə nazir vurğulayıb.
Nazir əlavə edib ki, “Trans-Xəzər Yaşıl Enerji Dəhlizi” digər interkonnektorlarla birlikdə enerji və ekoloji təhlükəsizliklə yanaşı, rəqəmsal və nəqliyyat bağlantılarını da gücləndirərək Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionlarının geostrateji əhəmiyyətini daha da artıracaq.
20-09-2025, 13:32
Avqustda Azərbaycandan pomidor ixracı dayanıb
2025-ci ilin ilk 8 ayı (yanvar-avquust) ərzində Azərbaycandan 157 milyon 153 min dollar dəyərində 143 min 995 ton pomidor ixrac olunub.
Bu barədə məlumat Dövlət Gömrük Komitəsinin aylıq hesabatındda yer alıb.
2025-ci ilin 7 ayı (yanvar-iyul) ərzində Azərbaycandan 156 milyon 872 min dollar dəyərində 143 min 578 ton pomidor ixrac edilmişdi. Beləliklə, avqustda cəmi 281 min dollar dəyərində 417 ton pomidor ixrac edilib.
Ötən ilin avqust ayında da Azərbaycandan pomidor ixracı demək olar ki, dayanmışdı. 2024-cü ilin 7 ayında 139 milyon 524 min dollarlıq, 8 ayında isə 139 milyon 545 min dollarlıq pomidor ixrac olunmudşu.
2024-cü ilin 8 ayı (yanvar-avquust) ərzində Azərbaycandan 139 milyon 545 min dollar dəyərində 116 min 951 ton pomidor ixrac edilmişdi. Beləliklə, 2025-ci ilin 8 ayında ötən ilin 8 ayı ilə müqayisədə pomidor ixracı dəyər ifadəsilə 12,6%, miqdar ifadəsilə 23,1% artıb.
19-09-2025, 17:18
Maliyyə Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyində keçirilən növbəti kollegiya iclasında 2026-cı il dövlət və icmal büdcə layihələri və sonrakı üç il üzrə icmal büdcə göstəriciləri, Dövlət Borcunun və Maliyyə Öhdəliklərinin İdarə Edilməsi Agentliyi və Dövlət Maliyyə Nəzarəti Xidməti tərəfindən görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələr, eləcə də cari məsələlər müzakirə olunub.
Bu barədə Maliyyə Nazirliyindən bildirilib.
Məlumata görə, nazirliyin struktur bölmələri və tabeliyindəki qurumların rəhbərlərinin iştirakı ilə keçirilən iclasda maliyyə naziri, Kollegiyanın sədri Sahil Babayev bildirib ki, Nazirliyin növbəti Kollegiya iclası əlamətdar tarixdə – Dövlət Suverenliyi Günü ərəfəsində keçirilir. Nazir bu günün tarixi əhəmiyyətindən danışaraq qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsi, uzaqgörən strategiyası və qətiyyətli mübarizəsi sayəsində Azərbaycan dövlətçiliyi möhkəmlənib, ölkəmizin ərazi bütövlüyü və dövlət suverenliyi tam təmin olunub.
Kollegiyanın sədri qeyd edib ki, 2026-cı il dövlət və icmal büdcə göstəriciləri dövlətin funksiyalarının səmərəli həyata keçirilməsini təmin etməklə, Prezident İlham Əliyevin müəyyən etdiyi strateji prioritet və inkişaf istiqamətlərinə uyğun olaraq həyata keçiriləcək tədbir və layihələr üçün maliyyə təminatı yaradacaq.
2026-cı il üzrə əsas xərc istiqamətlərindən bəhs edən nazir ölkənin müdafiə qabiliyyətinin, əhalinin sosial müdafiəsinin daha da gücləndirilməsi, sahibkarlığın dəstəklənməsi, ərzaq təhlükəsizliyi, investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi, publik hüquqi şəxslərin dövlət sifarişi ilə gördüyü iş və göstərdiyi xidmətlər, dövlət borcuna xidmətlə bağlı xərclər, həmçinin dövlətin funksiya və vəzifələrinə aid olan digər zəruri xərclərin təmin olunacağını vurğulayıb.
Kollegiya iclasında 2026-cı il üzrə dövlət və icmal büdcələrin proqnozlaşdırılan parametrləri barədə də məlumat verilib. Qeyd olunub ki, icmal büdcənin gəlirləri 44,8 milyard manat, xərcləri 48,7 milyard manat proqnozlaşdırılır. Gələn il üçün dövlət büdcəsinin isə gəlirləri 38,4 milyard manat, xərcləri 41,5 milyard manat səviyyəsində proqnozlaşdırılır. Gəlirlərin 57,4 faizi qeyri-neft sektorunun payına düşür və bu da əvvəlki illə müqayisədə əhəmiyyətli artım deməkdir. 2026-cı ildə dövlət büdcəsinin cari xərcləri ümumi xərclərin 59,6 faizini, əsaslı xərclər 34,5 faizini, dövlət borcuna xidmətlə bağlı xərclər isə 5,9 faizini təşkil edəcək. Büdcə kəsiri ÜDM-in 2,3 faizi həcmində müəyyən edilib ki, bu da əsasən daxili və xarici borclanma, özəlləşdirmədən daxilolmalar, həmçinin xəzinə qalığı hesabına maliyyələşdiriləcəkdir. Büdcə qaydası çərçivəsində qeyri-neft baza kəsirinin tədricən azaldılması və fiskal dayanıqlığın gücləndirilməsi qarşıya məqsəd kimi qoyulub.
Nazir büdcə sənədlərinin məzmununun və dərc edilmə müddətinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, hesabatlılığı təmin edən elektron məlumat bazasının formalaşdırılması və inteqrasiyası, büdcə vəsaitlərinin uçotunun təkmilləşdirilməsi, büdcə prosesinin müxtəlif mərhələlərinin avtomatlaşdırılması ilə bağlı başlanmış işlərin qısa müddətdə başa çatdırılması ilə bağlı müvafiq struktur bölmələrə tapşırıqlar verib. O, bu tapşırıqların icrasının büdcə prosesinin müasir standartlar əsasında təkmilləşdirilməsinə, ictimaiyyətin və vətəndaş cəmiyyəti institutlarının iştirak imkanlarının genişləndirilməsinə, həmçinin dövlət maliyyəsinin idarə edilməsində səmərəlilik, operativlik və ədalətlilik prinsiplərinin qorunmasına xidmət edəcəyini vurğulayıb.
İclasda Dövlət Borcunun və Maliyyə Öhdəliklərinin İdarə Edilməsi Agentliyi tərəfindən görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələr üzrə məruzə dinlənilib. Qeyd olunub ki, 2022-2025-ci illər üzrə yenilənmiş Borc Strategiyasına əsasən, ümumi dövlət borcunun ÜDM-ə nisbəti 30 faizdən aşağı saxlanıb, xarici borc tədricən azaldılıb və faiz dərəcəsi riski məqbul səviyyədə qorunub. 01 iyul 2025-ci il tarixinə dövlət borcu 25,7 milyard manat təşkil edib ki, bunun 33,2 faizi xarici, 66,8 faizi daxili borcdur.
Məlumat verilib ki, funksional fəaliyyətinə uyğun olaraq Agentlik tərəfindən dövlət borcalması həyata keçirilir, borc üzrə uçot və hesabatlılıq təmin edilir, təhlillər aparılır. Eyni zamanda, ölkənin suveren kredit reytinqinin qiymətləndirilməsi üçün beynəlxalq reytinq agentlikləri ilə əməkdaşlıq və digər aidiyyəti dövlət orqanları ilə koordinasiyalı şəkildə işlər aparılır.
Kollegiyanın sədri dövlət borcunun idarə olunması sahəsində beynəlxalq təcrübənin tətbiqinin genişləndirilməsi, “Azərbaycan Respublikasında 2026-2029-cu illər üzrə dövlət borcunun idarə edilməsinə dair orta və uzun müddət üçün Strategiya” sənədinin layihəsinin hazırlanması ilə bağlı müvafiq tapşırıqlar verib.
İclasda Dövlət Maliyyə Nəzarəti Xidməti tərəfindən aparılan nəzarət tədbirlərindən də bəhs olunub. Qeyd olunub ki, cari ilin ilk 8 ayı ərzində Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğunun və hüquq-mühafizə orqanlarının qərarlarına, Xidmətin iş planına və plandankənar yoxlamalara əsasən ümumilikdə 85 nəzarət obyektində aparılan nəzarət tədbirləri ilə 166,9 milyon manat məbləğində artıq və əsassız ödənişlər aşkar edilib. Həmin vəsaitin dövlət büdcəsinə bərpası ilə əlaqədar, habelə nöqsanlara yol vermiş vəzifəli şəxslər barəsində müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün yoxlama materialları hüquq mühafizə orqanlarına göndərilib.
Müzakirələrdə dövlət vəsaitlərinin təyinatı üzrə səmərəli istifadəsinə nəzarətin gücləndirilməsi, nəzarət tədbirlərinin keyfiyyətinin və şəffaflığının artırılması istiqamətində tədbirlərin davam etdiriləcəyi, nəzarət tədbirlərinin növlərindən biri kimi təhlil və monitorinqlərin əhatə dairəsinin genişləndiriləcəyi vurğulanıb.
S.Babayev Nazirlik sistemində tətbiq olunan informasiya sistemlərindən əldə olunan məlumatlar əsasında risk əsaslı yanaşma və təhlil metodlarının tətbiqi ilə nəzarət tədbirlərinin aparılmasının vacibliyini bildirib. Nazir həmçinin, yoxlama tədbirlərinin keyfiyyətinin və şəffaflığının artırılması, dövlət büdcəsinə dəymiş ziyanın bərpasının izlənməsi mexanizminin yaradılması, həmçinin Xidmətin kadr potensialının gücləndirilməsi ilə bağlı müvafiq tapşırıqlar verib.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Dövlət maliyyəsinin səmərəli idarə edilməsinin təşkili ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Fərmanı ilə müəyyən edilmiş tapşırıqların icrası ilə bağlı görülən işlərdən danışan nazir qeyd edib ki, Fərman dövlət maliyyəsinin idarə edilməsində innovativ yanaşmaların tətbiqini, rəqəmsallaşmanın genişləndirilməsini, maliyyə intizamının möhkəmləndirilməsini və dövlət vəsaitlərindən səmərəli istifadəni təmin edəcək.
Maliyyə naziri Kollegiya iclasında qəbul olunmuş qərarların tam, vaxtında və keyfiyyətlə icra olunmasına dair müvafiq tapşırıqlar verib.
19-09-2025, 07:36
Rəqəmsal dövrdə statistikanın əhəmiyyəti və gələcək rolu
Ümumdünya Statistika Günü hər 5 ildən bir, oktyabrın 20-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təşəbbüsü ilə qeyd olunur. Bu günün əsas məqsədi statistikanın cəmiyyət və dövlət həyatındakı rolunu göstərmək, statistik savadlılığı artırmaq və düzgün məlumatların əhəmiyyətini vurğulamaqdır. "Keyfiyyətli Məlumat – Keyfiyyətli Qərarlar" şüarı da bu günün əsas mesajını ifadə edir.
Statistika qədim zamanlardan dövlətlərin idarə olunmasında, əhali siyahıyaalınmasında və iqtisadi göstəricilərin təhlilində istifadə olunub. Keçmişdə əsasən kənd təsərrüfatı məhsuldarlığı, əhali sayı və resurs bölgüsü kimi sahələrdə statistik məlumatlar önəmli idi. Bu məlumatların köməyi ilə dövlətlər qərar qəbul edir, iqtisadi və sosial planlamalar aparırdılar. Azərbaycanda da XIX əsrdən etibarən statistik fəaliyyətlər inkişaf etməyə başlamış, sonrakı dövrlərdə isə Dövlət Statistika Komitəsi rəsmi məlumatların toplanmasında və yayılmasında mühüm rol oynamışdır.
Rəqəmsal dövrdə isə statistikanın rolu daha da böyüyüb. İndi hər bir insan gündəlik fəaliyyətində çoxlu məlumat yaradır.
İnternet, sosial şəbəkələr, mobil tətbiqlər və müxtəlif elektron xidmətlər böyük həcmdə informasiya toplayır. Bu məlumatlar “Big Data” adlanır və süni intellekt vasitəsilə təhlil edilir. Müasir dövrdə hökumətlər, şirkətlər və elm sahələri bu məlumatlardan istifadə edərək daha dəqiq qərarlar qəbul edirlər. Məsələn, iri beynəlxalq şirkətlər müştərilərin davranışlarını izləyərək bazar araşdırması aparır və yeni məhsullarını bu nəticələrə əsaslanaraq istehsal edirlər.
Statistikanın əhəmiyyəti təkcə iqtisadi sahə ilə məhdudlaşmır. Pandemiya dövründə biz gördük ki, xəstəliyin yayılma sürətini izləmək, yoluxma hallarını hesablamaq və təhlükəsizlik tədbirlərini planlaşdırmaq üçün statistik göstəricilər çox vacibdir. İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə də statistik məlumatlar olmadan mümkün deyil. Temperatur artımı, təbii
fəlakətlərin tezliyi, dəniz səviyyəsinin qalxması və digər göstəricilər planetin gələcəyini proqnozlaşdırmaq üçün əsas rol oynayır. Elm adamları iqlim modellərini məhz statistik təhlillərə əsaslanaraq qururlar. Bununla yanaşı, statistika sosial məsələlərin həllində də önəmlidir. Gender bərabərliyi, təhsil imkanları, işsizlik və yoxsulluq kimi problemlərin araşdırılması statistik məlumatlarla həyata keçirilir. Bu göstəricilər dövlətlərin sosial siyasətini düzgün planlaşdırmasına imkan verir. Məsələn, əhalinin yaş strukturu təhlil edilərək pensiya sisteminin gələcəkdə necə dəyişdirilməli olduğu müəyyən edilə bilər. Lakin rəqəmsal dövrdə statistika ilə bağlı problemlər də mövcuddur. İlk növbədə, məlumatların məxfiliyinin qorunması çox
önəmlidir. İnsanların şəxsi məlumatlarının icazəsiz istifadəsi etibarsızlıq yaradır. Bundan başqa, saxta və ya yanlış statistik məlumatların yayılması ictimaiyyətə mənfi təsir göstərə bilər. Sosial şəbəkələrdə və mediada bəzən yanlış statistik rəqəmlər paylaşılır ki, bu da ictimai rəyin çaşdırılmasına səbəb olur. Ona görə də statistikanın etibarlılığı, dəqiqliyi və şəffaflığı həmişə ön planda olmalıdır.
Gələcəyə baxdıqda, statistikanın süni intellekt və avtomatlaşdırılmış sistemlərlə birləşərək daha geniş imkanlar açacağı aydındır. Smart şəhərlər, rəqəmsal hökumət idarəçiliyi və yeni iqtisadi modellər statistik analizlərə əsaslanacaq.
Azərbaycanda da “Rəqəmsal Hökumət” layihələri və “Açıq Məlumat Portalları” bu istiqamətdə mühüm addımlardır. Gələcəkdə həm elm, həm biznes, həm də dövlət idarəçiliyi statistikanın verdiyi imkanlardan daha geniş istifadə edəcək.
Nəticə olaraq, rəqəmsal dövrdə statistikanın rolu misilsizdir. Bu gün biz yalnız düzgün statistik məlumatlara əsaslanaraq daha təhlükəsiz, davamlı və inkişaf etmiş bir gələcək qura bilərik. Statistika həm dövlət, həm cəmiyyət, həm də fərdlər üçün mühüm bələdçidir. Unutmayaq ki, "Keyfiyyətli Məlumat – Keyfiyyətli Qərarlar" prinsipi gələcəyimizin açarıdır.
Sahib SÜLEYMANOV,
Cəbrayıl Rayon Statistika İdarəsinin rəisi
16-09-2025, 17:00
Bu qurum "Formula 1"ə görə iki gün işləməyəcək
Bakı şəhərində keçiriləcək “2025 Formula 1 Azərbaycan Qran Prisi” ilə əlaqədar bəzi küçə və prospektlərdə avtomobillərin hərəkətinin müvəqqəti olaraq məhdudlaşdırılması ilə bağlı 17-18 sentyabr 2025-ci il tarixlərində Mərkəzi Bankın Bakı şəhəri, Bülbül prospekti 27 ünvanında yerləşən inzibati binasında “Nağd pul ofisi” fəaliyyət göstərməyəcəkdir.
Bu barədə Azərbaycan Mərkəzi Bankına (AMB) istinadən xəbər verir.
Məlumata görə, “Nağd pul ofisi” növbəti həftədən başlayaraq qrafikə uyğun fəaliyyətini bərpa edəcəkdir.
Qeyd edək ki, AMB tərəfindən əhalidə olan tədavülə yararsız milli pul nişanlarının dəyişdirilməsi, yubiley və xatirə pul nişanlarının satışı və əhalinin nağd pulla bağlı sorğularının cavablandırılması məqsədilə Bakı şəhərində əhaliyə xidmət üzrə təşkil olunan “Nağd pul ofisi” Mərkəzi Bankın Bakı şəhəri, Bülbül prospekti 27 ünvanında yerləşən inzibati binasında həftənin çərşənbə axşamı, çərşənbə və cümə axşamı saat 10:00-dan 13:00-dək davamlı fəaliyyət göstərir.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!